به گزارش افق سیستان، گزارش‌های علمی در حوزه سدسازی نشان می‌دهد این عامل دست‌ساخت بشر نه تنها پیامدهای اجتماعی – فرهنگی و حتی سیاسی و اقتصادی در پی دارد، بلکه یکی از عوامل مهم بروز زمین‌لرزه هم محسوب می‌شود وجود بیش از 20 سد از جمله نغلو، قرغه، سروبی، ماهیپر، امیر، کجکی، گرشک و.. را می توان یکی از عوامل فعال‌شدن زلزله‌های اخیر افعانستان برشمرد

طبق نظر دانشمندان، دلایل زیادی وجود دارد که به وجود آمدن زلزله ها با ساخت و ساز سد ها مرتبط است. دکتر جوهری در مقاله اش با نام “ارتعاشات ناشی از مخازن(RIS)” می گوید: مورد قبول ترین توضیحی که در مورد چگونگی تشکیل زلزله توسط سدها بیان میشود مربوط به فشار آب اضافی است که در ریز ترک ها و درز و شکاف های موجود در زمین های اطاف و زیرین سد وجود دارد. وقتی فشار آب در صخره ها زیاد میشود ، باعث به حرکت در آمدن گسل هایی میشوند که از قبل در زیر صفحه تکتونیک قرار دارند اما اصطکاک موجود بین سنگ ها مانع از لغزیدن آن ها شده بود.”

با توجه به ویژگی های زمین شناختی محل هایی که سدها در آن ها واقع اند یک دنیا تفاوت بین آنها وجود دارد،که برای هر کدام از سدها منحصر به فرد است. این بدین معنی است که تشخیص اینکه زلزله اتفاق خواهد افتاد یا نه بسیار مشکل است. با این حال ، با توجه به نظر کمیسیون جهانی سدهای عظیم ، RIS باید برای سدهای با عمق بیش 100 متر بررسی شود.

مخازن جدید ممکن به دلیل تغییرات فشار ناشی از وزن آب و یا فشار درونی آب های سطحی که باعث کاهش مقاومت مؤثر سنگ های زیر مخزن میشوند، باعث به وجود آمدن زلزله شوند. انرژی که آزاد میشود چیزی جز انرژی نرمال صفحات تکتونیک که به علت وجود مخزن به طور ناگهانی آزاد میشوند نیست.

یافته ها نشان میدهد که آبهای سطحی نقش بسیار زیاد در فعال شدن زلزله ها ایفا میکنند. و این به این دلیل است که فشار نرمال موجود در سنگ در اثر فشار درونی آب کاهش پیدا می کند، در حالی تنش برشی ثابت باقی میماند.

اگر ما تنها محدوده ی فشار و مقاومت سنگ را در عمق زلزله بدانیم، RIS قابل پیش بینی خواهد بود، اما این پارامتر ها به طور مستقیم قابل انداز گیری نیستند.