نگاهی به تعهداتی که افغانستان باید بدهد

طالبان و الزامات زیستن در سایه‌ی “هژمونی ایران”

به گزارش گروه سیاسی پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری تحلیلی افق سیستان،مقامات چینی اخیراً اعلام کرده‌اند که طالبان برای اولین بار متعهد شده اجازه فعالیت گروه شبه نظامی مربوط به اویغورها را در خاک افغانستان ندهد.

وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری خلق چین گفته است: طالبان برای اولین بار به صورت مکتوب متعهد شده است که فعالیت‌های «گروه‌های تروریستی مانند جنبش اسلامی ترکستان شرقی» را در خاک افغانستان تحمل نخواهد کرد.

به گزارش افق سیستان وی افزود: در نشست سه جانبه وزیران خارجه افغانستان، چین و پاکستان؛ امیرخان متقی،وزیر امور خارجه افغانستان،متعهد شده اجازه فعالیت این گروه را در خاک افغانستان ندهد.

وانگ گفته است: سه طرف بیانیه مشترکی صادر کردند و در مورد همکاری نزدیک‌تر در حوزه‌های سیاسی، توسعه، امنیت و راه های همکاری به توافق رسیدند.

گفتنیست این اولین سند چندجانبه‌ای است که دولت موقت افغانستان در آن مشارکت داشته و اولین تعهد مکتوب طالبان در مورد عدم تحمل اقدامات تروریستی و فعالیت‌ گروه‌های تروریستی مانند جنبش اسلامی ترکستان شرقی است که برای توسعه روابط چین و افغانستان و همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم در منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است.

گروه موسوم به جنبش اسلامی ترکستان شرقی یک سازمان شبه‌نظامی است که گفته می‌شود توسط شهروندان اویغور در غرب چین تأسیس شده و چین از حضور و فعالیت افراد این گروه در افغانستان به شدت نگران است.

لازم به توضیح است که عقلانیت حکومتی برای طالبان یک رفتار امنیت‌ساز است و سبب بهبود روابط و کاهش تنش در منطقه می‌شود،از طرفی نیز باید درباره این حقیقت نیز به گفت‌وگو نشست که زیستن کشورها در سایه‌ی هژمونی‌های بزرگ؛ قواعد خاص خود را دارد،کما اینکه تجربه اوکراین در نحوه رفتار با منافع روسیه مقابل چشم همه قرار دارد.

همچنین در منطقه غرب و مرکز آسیا نیز می‌دانیم که جمهوری اسلامی ایران، قدرت بلامنازع منطقه است و رخدادهای منطقه با سرانگشت اشاره ایران تعیین تکلیف می‌شود و قدرت‌های دیگری مثل چین یا روسیه نیز به قدرت اقتصادی و نظامی ایران اتکا کرده‌اند.

این حقایق تماماً در مقابل چشم مقامات حکومت جدیدالولاده طالبان قرار دارد و انتظار اینست که مقامات طالبان همانطور که عقلانیت خود را در تعامل با چین و اطمینان دادن به این کشور در بحث گروهک‌های تروریستی نشان داده‌اند؛ در بحث همسایگی و تعامل با ایران هم بر همین سیاق عمل کنند.

جمهوری اسلامی ایران از بابت کشور افغانستان، دو دغدغه‌ی حقابه هیرمند و مسئله اشرار مسلح را دارد که انتظار است حاکمان دولت موقت افغانستان نسبت به این مسئله اهتمام ورزند و متعهد شوند که حق همسایگی را به بهترین نحو ممکن به جا می‌آورند.

افغانستان باید بداند که یک کشور صاحب قدرت برای تحصیل منافع خود هرگز منتظر زمان نمی‌ماند،این قاعده شامل هژمونی ایران اسلامی نیز هست اگرچه نظام جمهوری اسلامی ایران در سطح جهان به “عقلانیت” شناخته می‌شود و عقلانیت هم اقتضا می‌کند که ایران در بحث منافع خود؛ ابتدا با زبان همکاری و دیپلماتیک از طالبان بخواهد که این منافع مشروع را تأمین کند.

گفتنیست، مسئله حقابه هیرمند و بحث اشرار مسلحی که در خاک افغانستان مأوی گرفته‌اند؛ همچنان بعنوان دغدغه‌های ایران اسلامی مطرح هستند و اگرچه گفته می‌شود که ایران و افغانستان در این زمینه مشغول گفتگو هستند لکن تاکنون اتفاق چشمگیری در این زمینه رخ نداده است.

حامد معلم بندانی سردبیر پایگاه اطلاع رسانی و خبری تحلیلی افق سیستان